هوش مصنوعی چینی دیپ سیک (DeepSeek) چیست و چگونه استفاده کنیم؟

چند سال پیش، وقتی صحبت از هوش مصنوعی می‌شد، اغلب ذهن‌ها به سمت شرکت‌های آمریکایی مثل OpenAI و گوگل می‌رفت. چت‌بات‌هایی مثل ChatGPT و جمینای هم به نماد این پیشرفت تبدیل شده بودند. اما در سکوت، بازیگر جدیدی از شرق وارد رقابت شد. دیپ سیک (DeepSeek AI)، یک هوش مصنوعی چینی، به‌طور ناگهانی پا به میدان گذاشت و نگاه‌ها را به خود جلب کرد.

اگر تا به حال درباره‌ی این مدل از هوش مصنوعی چیزی نشنیده‌اید، وقتش رسیده که آن را بشناسید. این هوش مصنوعی چینی نه‌تنها متن‌باز (Open source) است، بلکه به‌لطف معماری بهینه‌اش، توانسته با هزینه‌ای کمتر از رقبای غربی، عملکردی هم‌سطح یا حتی بهتر ارائه دهد. اما یک سوال مهم باقی می‌ماند: آیا این مدل فقط یک نسخه‌ی ارزان‌تر از ChatGPT است، یا می‌توان آن‌ را جایگزین چت جی پی تی کرد؟

دیپ سیک (DeepSeek) چیست؟

وقتی می‌خواهیم یک ابزار هوش مصنوعی جدید را بشناسیم، باید به منبع آن برگردیم. دیپ سیک محصول یک استارتاپ چینی با همین نام است که توسط لیانگ ون‌فِنگ تأسیس شد. کسی که سابقه‌ی کار در حوزه‌ی علوم کامپیوتر و مهندسی اطلاعات الکترونیکی را دارد. اما تفاوت این استارتاپ با بقیه چیست؟ و چرا مورد توجه قرار گرفت؟

هوش مصنوعی چینی دیپ سیک، یک مدل زبانی بزرگ (LLM) است که در مدت زمان بسیار کوتاهی، به سطحی از کارایی رسید که حتی OpenAI را به چالش کشید. این اتفاق زمانی جدی‌تر شد که مدل DeepSeek-R1 معرفی شد؛ مدلی که توانست در برخی آزمون‌های استاندارد، از مدل o1 شرکت OpenAI پیشی بگیرد.

اما چیزی که دیپ سیک (DeepSeek AI) را خاص می‌کند، فقط عملکردش نیست. این مدل به‌شدت اقتصادی طراحی شده است. برای درک بهتر، کافی است مقایسه کنیم: شرکت متا برای آموزش مدل LLaMA 3 با ۴۰۵ میلیارد پارامتر، نزدیک به ۳۰.۸ میلیون ساعت GPU مصرف کرد، در حالی که دیپ سیک توانست مدل V3 خود را با ۲.۸ میلیون ساعت GPU آموزش دهد. یعنی حدود ۱۱ برابر بهینه‌تر.

نکته دیگر اینکه برخلاف مدل‌های آمریکایی که یا پولی هستند، یا محدودیت دسترسی دارند، دیپ سیک کاملاً رایگان عرضه شده و بدون نیاز به VPN در دسترس کاربران ایرانی است. اما آیا این مزیت‌ها به‌تنهایی باعث تاثیر دیپ سیک بروی بازار هوش مصنوعی شده‌اند؟ برای قضاوت، بهتر است به سراغ قابلیت‌های آن برویم.

مدل‌های دیپ سیک و نحوه‌ی عملکرد آن‌ها

وقتی صحبت از هوش مصنوعی چینی دیپ سیک می‌شود، چند ویژگی اصلی آن بیش از بقیه جلب توجه می‌کند. مهم‌ترین آن‌ها دقت بالا در پردازش متن، توانایی حل مسائل پیچیده‌ی ریاضی و قدرت برنامه‌نویسی پیشرفته است. اما این تنها بخشی از ماجراست.

دیپ سیک در حال حاضر دو مدل اصلی دارد. مدل (DeepSeek-R1) و مدل (DeepSeek V3) هر دو از معماری MoE (Mixture of Experts) استفاده می‌کنند، به این معنی که از چندین زیرمدل تشکیل شده‌اند و فقط بخش‌های موردنیاز در هر درخواست فعال می‌شوند. این یعنی مصرف کمتر منابع، سرعت بیشتر و هزینه‌ی پردازش پایین‌تر.

DeepSeek V3 با ۶۷۱ میلیارد پارامتر طراحی شده، اما در هر درخواست فقط ۳۷ میلیارد پارامتر آن فعال می‌شود. این باعث می‌شود که بدون نیاز به سخت‌افزارهای بسیار قوی، همچنان عملکردی پایدار و دقیق داشته باشد.

از سوی دیگر، مدل R1 که نسخه‌ی ارتقایافته‌ی V3 است، با استفاده از یادگیری تقویتی آموزش دیده و در استدلال زنجیره‌ای عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد. به زبان ساده، این یعنی اگر از آن یک سوال پیچیده بپرسید، می‌تواند مراحل منطقی را تجزیه و تحلیل کند و جوابی دقیق‌تر ارائه دهد.

توانایی‌های کلیدی دیپ سیک

• پشتیبانی از زبان‌های مختلف، از جمله فارسی: برخلاف بسیاری از مدل‌های غربی که در پردازش زبان فارسی دچار مشکل هستند، دیپ سیک توانسته دقت بالایی در درک و تولید متن فارسی داشته باشد.
• جستجوی وب و استفاده از اطلاعات به‌روز: یکی از قابلیت‌های جذاب این مدل، امکان جستجوی اینترنتی برای دریافت اطلاعات جدید است.
• پردازش ریاضی پیشرفته: در آزمون MATH-500، مدل R1 دیپ سیک توانست به دقت ۹۷.۳ درصد برسد، در حالی که GPT-4o تنها ۷۴.۶ درصد دقت داشت.
• برنامه‌نویسی و تحلیل کد: در آزمون Codeforces، دیپ سیک توانست امتیازی بالاتر از ۹۶.۳ درصد از برنامه‌نویسان انسانی کسب کند.
• امکان آپلود و تحلیل فایل‌های متنی: کاربران می‌توانند فایل‌هایی مثل PDF، DOCX و TXT را به دیپ سیک بدهند تا آن‌ها را خلاصه‌سازی یا تحلیل کند.

تفاوت دیپ سیک با ChatGPT و دیگر رقبا

هر زمان که یک ابزار هوش مصنوعی جدید معرفی می‌شود، اولین سوالی که ذهن‌ها را مشغول می‌کند این است: «آیا این مدل می‌تواند جایگزین چت جی پی تی شود؟» در مورد دیپ سیک نیز سوالاتی مطرح است. که آیا این هوش مصنوعی چینی فقط یک کپی از ChatGPT است یا چیز متفاوتی برای ارائه دارد؟، تفاوت دیپ سیک با ChatGPT در چیست؟ برای پاسخ، مقایسه‌ی دقیقی بین این دو مدل و سایر رقبا لازم است.

پشتیبانی از زبان‌های مختلف

یکی از معیارهای مهم، پردازش زبان طبیعی (NLP) است. در نگاه اول، دیپ سیک و ChatGPT هر دو درک بالایی از متن دارند، اما تفاوت زمانی آشکار می‌شود که صحبت از زبان‌های غیرا انگلیسی شود. برخلاف بسیاری از مدل‌های غربی که در پردازش زبان فارسی ضعف دارند، دیپ سیک با پشتیبانی بومی از زبان فارسی توانسته پاسخ‌هایی دقیق‌تر ارائه دهد. برخی کاربران گزارش داده‌اند که در پرسش‌های پیچیده، دیپ سیک کمتر از ChatGPT دچار اشتباه‌های مفهومی می‌شود.

کاربردهای DeepSeek AI در برنامه‌نویسی

از نظر دقت در حل مسائل ریاضی و برنامه‌نویسی، داده‌ها نشان می‌دهند که دیپ سیک در برخی موارد از ChatGPT جلوتر است. به‌عنوان مثال، در آزمون استاندارد MATH-500، دیپ سیک توانسته ۹۷.۳ درصد دقت داشته باشد، درحالی‌که GPT-4o فقط ۷۴.۶ درصد دقت داشته است. این اختلاف نشان می‌دهد که مدل هوش مصنوعی چینی در حل مسائل عددی و محاسبات پیچیده، رویکرد بهینه‌تری دارد و کاربردهای DeepSeek AI در برنامه‌نویسی نسبت به رقبا بهتر است.

ایده پردازی در تولید محتوا

اما در زمینه‌ی خلاقیت و تولید محتوا، ChatGPT همچنان برتری دارد. اگر یک متن داستانی، مقاله‌ی تحقیقی یا ایده‌پردازی نیاز باشد، خروجی‌های ChatGPT غنی‌تر و ساختاریافته‌تر هستند. در مقایسه، دیپ سیک تمایل دارد که به پاسخ‌های مستقیم و مبتنی بر داده متکی باشد و در خلق ایده‌های جدید کمتر موفق عمل می‌کند.

جنبه اقتصادی

بحث دیگر، دسترسی و هزینه است. یکی از نقاط قوت دیپ سیک، رایگان بودن آن است. برخلاف ChatGPT که برای دسترسی به نسخه‌های پیشرفته نیاز به اشتراک دارد، دیپ سیک به‌صورت آزاد و بدون محدودیت خاصی در اختیار کاربران است. اما این رایگان بودن بدون اشکال هم نیست. در برخی مواقع که سرورهای این هوش مصنوعی چینی شلوغ می‌شوند، کاربران از کندی یا قطع شدن دسترسی شکایت کرده‌اند.

نحوه ثبت نام در دیپ سیک و استفاده از آن

حالا که با قابلیت‌های این ابزار هوش مصنوعی آشنا شدیم، وقت آن رسیده که با آموزش دیپ سیک و ثبت نام در دیپ سیک آشنا شویم. خوشبختانه، این هوش مصنوعی چینی دسترسی پیچیده‌ای ندارد و می‌توان به دو روش نسخه‌ی وب و اپلیکیشن موبایل از آن استفاده کرد.

دوره آموزش هوش مصنوعی

روز و ساعات برگزاری : دوشنبه ساعت 11 الی 13

هزینه : 500,000 تومان

طول آموزش : 8:00 ساعت

مشاهده و ثبت نام در دوره

برای ثبت نام در دیپ سیک از طریق وبسایت، کافی است وارد سایت رسمی دیپ سیک (DeepSeek AI) شوید و روی گزینه‌ی ثبت‌نام کلیک کنید. برخلاف برخی مدل‌های غربی، نیازی به تغییر آی‌پی یا استفاده از VPN نیست. کافی است یک ایمیل معتبر وارد کنید، کد تأییدی که برایتان ارسال می‌شود را وارد کنید و رمز عبور خود را تنظیم نمایید. بعد از ثبت‌نام، می‌توانید مستقیماً وارد محیط چت شده و شروع به پرسیدن سوال کنید.

رابط کاربری نسخه‌ی وب، ساده و کاربردی طراحی شده است. در کادر مخصوص، سوال یا دستور خود را تایپ می‌کنید و پاسخ را در عرض چند ثانیه دریافت می‌کنید. اگر نیاز به اطلاعات جدیدتر دارید، می‌توانید گزینه‌ی جستجوی وب را فعال کنید تا دیپ سیک پاسخی بر اساس منابع به‌روز اینترنت ارائه دهد. همچنین اگر سوال شما پیچیده است، قابلیت DeepThink را فعال کنید تا مدل، قبل از پاسخ‌گویی تحلیل عمیق‌تری انجام دهد.

آموزش هوش مصنوعی دیپ سیک

در آموزش هوش مصنوعی دیپ سیک اولین نکته این است که سوالات خود را دقیق و واضح مطرح کنید. دیپ سیک از هوش مصنوعی استفاده می‌کند، اما جادوگر نیست. اگر یک سوال کلی بپرسید، ممکن است پاسخی کلیشه‌ای دریافت کنید. اما اگر جزئیات بیشتری اضافه کنید، نتیجه‌ی بهتری خواهید گرفت.

دومین نکته، استفاده از قابلیت جستجوی وب است. اگر سوال شما درباره‌ی یک موضوع جدید است، فعال کردن این گزینه می‌تواند به شما اطلاعات به‌روزتری بدهد. در غیر این صورت، ممکن است پاسخی دریافت کنید که بر اساس داده‌های قدیمی باشد.

نکته‌ی سوم، آزمایش حالت DeepThink است. اگر سوالی دارید که نیاز به تحلیل بیشتری دارد، این قابلیت می‌تواند مفید باشد. اما باید صبور باشید، چون پردازش آن کمی بیشتر از حالت عادی طول می‌کشد.

نکته‌ی چهارم، اجتناب از درخواست‌های غیرمنطقی است. دیپ سیک نمی‌تواند پیش‌بینی آینده کند، تصمیم‌های شخصی شما را بگیرد و یا پاسخ‌هایی فراتر از دانش خودش ارائه دهد. اگر چنین سوالاتی بپرسید، احتمالاً پاسخی دریافت نخواهید کرد.

یکی از بهترین راه‌ها برای یادگیری ابزارهای هوش مصنوعی، شرکت در دوره‌های آموزش هوش مصنوعی است. آموزشگاه دارکوب با ارائه دوره‌ی جامع هوش مصنوعی، به علاقه‌مندان این فرصت را می‌دهد که با مدل‌های پیشرفته مانند دیپ سیک (DeepSeek AI) آشنا شوند. در دوره هوش مصنوعی آموزشگاه دارکوب، علاوه بر آشنایی با مفاهیم پایه‌ای یادگیری، نحوه‌ی استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی برای پردازش متن، تحلیل داده‌ها و تولید محتوا آموزش داده می‌شود. اگر به یادگیری عملی هوش مصنوعی و بهره‌گیری از پتانسیل ابزارهایی مانند دیپ سیک علاقه‌مند هستید، این دوره می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای شما باشد.

سخن پایانی

هوش مصنوعی چینی دیپ سیک (DeepSeek AI)، بدون شک، یکی از مدل‌هایی است که تازگی توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در دنیایی که غول‌هایی مثل OpenAI و گوگل میدان‌دار رقابت هستند، ورود یک بازیگر جدید، آن هم از چین، پیام‌های زیادی دارد. از یک سو، نشان‌دهنده‌ی رشد فناوری در این کشور است. از سوی دیگر، سوالی را مطرح می‌کند که آیا دیپ سیک می‌تواند جایگزین چت جی پی تی باشد یا نه.